- Konu Başlıkları
- Zarafetin Dansı Balenin Farklı Türleri
- Bale Çeşitleri – Bale Kaça Ayrılır?
- Bale Çeşitleri: Klasik Bale
- Bale Çeşitleri: Neoklasik Bale
- Bale Çeşitleri: Modern Bale
- Bale Türleri ve Stilleri
- Bale Çeşitlerinin Her Birinde Farklı Bir Duygusal Dışavurum Var!
Zarafetin Dansı Balenin Farklı Türleri
Sizce balenin yalnızca bir tekniği mi var? Ya da şöyle soralım, sizce tüm dansların temelini oluşturan balenin doğasında hangi olgu bulunuyor? Mükemmel bir duruş ve denge eşliğinde yapılan, kusursuz figürlerden oluşan balenin toplamda 3 türü ve 6 farklı stili vardır. Tüm dünyada bale sanatçılarına ilham veren, hem sanatsal hem de görsel bir şölen sunan bale, farklı doğaçlamalar ve yorumlamalarla stillere ayrılmıştır.
Yani hangi bale kursuna gidersem gideyim, aynı şeyi öğreneceğim; hareketler, stiller, adımlar ve pozisyonlar aynı olacak diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Özellikle Avrupa ve Amerikan tarzı bale, birbirinden çok farklı teknikler içermektedir. Dolayısıyla tüm bale sanatçılarının aynı stilde dans ettiğini düşünmek, büyük bir hatadır. Siz de bale kurslarına yazılmadan önce tarzınızı belirlerseniz çok daha başarılı bir bale yolculuğu başlatır ve bale yaparken çok daha mutlu olursunuz.
Bale Çeşitleri – Bale Kaça Ayrılır?
Bale kaça ayrılır, bale teknikleri nelerdir ya da balenin farklı stilleri var mıdır? Bu sorular, sizin için bir anlam ifade etmiyor olabilir. Bir seyirci olarak bakıldığında bale sanatçılarının aynı tarzda dans ettiğini, benzer stillerinin olduğunu ve standart hareketler yaptıklarını düşünebilirsiniz. Ancak işin gerçeği; bale çeşitleri olarak üç farklı başlık bulunmasıdır. İşte, bale kaça ayrılır diye merak edenler için bale türleri:
Bale Çeşitleri: Klasik Bale
Bale çeşitleri içerisinde en eski ve en köklü tarihe sahip olan türlerden ilki, klasik baledir. Klasik bale, geleneksel bale hareketlerini ve tekniklerini uygulayan bir tarzdır. Çoğunlukla katı kurallara ve standart tekniklere sahip olan modern balede, yaratıcılık oldukça kısıtlıdır. Klasik balede; Rus, İtalyan ve Fransız klasik balesi farklı stiller vardır. Zarif hareketler, denge ve simetri, hikayeye vurgu, ayrıntılı kostümler ve duygusal yaklaşım, klasik balenin öne çıkan özellikleridir.
Klasik bale örnekleri: Fındıkkıran, Kuğu Gölü…
Bale Çeşitleri: Neoklasik Bale
Klasik balenin katı ve kuralcı yaklaşımına karşı, neoklasik balede daha az katılık vardır. Esnetilmiş eller ve ayaklar, merkezden uzak pozisyonlar ve klişe olmayan bale kıyafetleri, klasik baleyi neoklasik baleye dönüştürmüştür. Bale tekniklerinin fazlasıyla kullanıldığı ve seyirciye hissettirildiği neoklasik balede, daha hızlı ve tempolu dans etme duygusu vardır. Sahnede karmaşık ve modern bir düzen vardır. Dengesizlik, enerji, anlatısallıktan uzaklık, tek perdelik ve basit kostümlü dans, neoklasik balenin öne çıkan özellikleridir.
Neoklasik bale örneği: Astarte – Robert Joffrey
Bale Çeşitleri: Modern Bale
Hem klasik baleden hem de modern danstan etkilenen modern balede geniş bir hareket aralığı ve rahat figürler vardır. Serbestliği ile klasik baleden ayrılan modern balede, 20. yüzyılın modern dans fikirleri etkilidir. George Balanchine, modern balenin kurucusu olarak kabul edilmektedir. Koreograf ve dansçılara daha fazla hareket alanı bırakmaktadır.
Modern bale örneği: Ortada – William Forsythe
Bale Türleri ve Stilleri
Bale kaça ayrılır sorusunu yanıtladığımıza göre şimdi sırada balenin teknikleri var. Balenin 6 yöntemi vardır. Bu bale tekniklerinde genel olarak birçok kural benzerdir ancak göz ardı edilemeyecek farklılıklar da bulunmaktadır.
Vaganova Stili: Agrippina Vaganova tarafından 1920’lerin başında geliştirilen bu yöntem, yumuşak hareketlere sahiptir. Bu stilde, Rus balesinin duygusallığı ile Fransız balesinin temelindeki romantizm duygusu birleşmiştir. Vaganova’ya göre; balede robotik hareketler ve basmakalıp sertliklerin yeri yoktur. Bale çeşitlerinin tamamında yumuşak ve hassas figürler bulunmaktadır. Dansçıların mümkün olduğunca havada kalması, güçlü bacak hareketlerine karşıt esnek kollarla mükemmel bir uyum sağlanmaktadır.
Cecchetti Stili: Klasik bale tekniklerinden biri olan Cecchetti, programlı egzersiz rutinlerinden oluşmaktadır. Vücudun her bölümünün eşit şekilde çalışmasını temel almaktadır. Bale teknikleri içerisinde en katı ilkeleri olanlardan biridir. Anatomiye vurgu yaparak baleyi, bilime yoğunlaşmaktadır. Cecchetti stilinde; duruş, esneklik ve oturuş pozisyonlarını geliştirme amaçlanmaktadır. Enerji, ayaklardan ve kafadan yukarıya odaklanmaktadır.
RAD Stili: Bale türlerinin tümünün faydalandığı Cecchetti ve Vaganova stillerinin birleşiminden oluşmaktadır. RAD stilinde, önemli olan detaylardır. RAD stilinin uygulandığı bale kurslarında öğrencilerin ilerlemesi ilk planda yavaş olarak gerçekleşmektedir, bu RAD’ın doğasıdır. Bale teknikleri içerisinde en iddialılardan biri olan bu stilde amaç; her bir tekniğin maksimum seviyeye ulaşabilmesi için zaman harcanması ve ilerideki zor adımların kolaylıkla atılmasıdır.
Bournonville Stili: Bale çeşitleri ve tekniklerinde önemli bir yeri bulunan bu teknikte; müzikalite oluşturabilmek adına kollarda yumuşak ve özgün; bacaklarda ise müzik ritmine uyumlu şekilde figürler sergilenmektedir. Bale kurslarında sıkça tercih edilen Bournonville stiline göre müzik ve beden arasında doğal bir zarafet ve uyum olmalıdır. Bale tekniklerinin çoğunda kadın figürü ön plandayken bu stilde erkek karakterin önemi vurgulanmaktadır. Teknik olarak zor ve keskin figürler bulunmaktadır.
Balanchine Stili: Bale çeşitlerinden modern balenin de temelinde yatan Balanchine stilinde hızlı, tempolu ve belirgin figürler ön plandadır. Sıra dışı el ve kol hareketleri, vurgulanmaktadır. Çoğu bale kursunda da önemle üzerinde durulan Balanchine stilinde, bale sanatçılarının fit ve esnek olması çok önemlidir. Modern balenin bugün bilinen şekli üzerinde, son derece etkilidir.
Fransız Stili: Temelini dünyaca ünlü balet Rudolf Nureyev’in attığı ve bale çeşitleri içerisinde özel bir yeri bulunan Fransız stilinde, değişen tempo ile uyum ve müzikalite ön plandadır. Dansçılar daha yavaş müzik eşliğinde, etkileyici bir şekilde hızlı adımlar atmaktadır. Şu anda Paris Bale Okulu dışında herhangi bir bale kursunda uygulanmamaktadır.
Bale Çeşitlerinin Her Birinde Farklı Bir Duygusal Dışavurum Var!
Bale türleri, genel olarak benzerlik gösterse de her birinde teknik yön, performans şekli ve duygusal olarak farklılıklar vardır. Ancak bale çeşitlerinin tamamı, yetenekli ve yaratıcı bale sanatçıları tarafından icra edildiği için her biri farklı duygular uyandırmaktadır.
Çoğu bale kursunda yaygın olarak klasik ve modern bale eğitimleri verilmektedir. Bale teknikleri ve bale hareketleri ile güçlü bir anlatım yapılmakta ve balenin doğası öğrencilere aktarılmaya çalışılmaktadır. Çünkü bale, eğitmeni taklit etmekten çok daha fazlasıdır. Bale çeşitlerinde esas olan, duyguları aktarmaktır!
[widget-169]
